Eén van de meest frequente brandoorzaken in elektrotechnische installaties is de verkeerde aansluiting van elektrische verbindingen. Naast andere factoren speelt vaak het juiste moment een belangrijke rol wanneer het gaat om preventie en ook aansprakelijkheid.…
In de elektrotechniek moet men op zijn gereedschap kunnen vertrouwen. Niet alleen qua veiligheid in de zin van spanningsbeveiliging, maar ook wat betreft de naleving van wet- en regelgeving, zoals het opvolgen van instructies van de fabrikant en evt. het bewijs daarvan. Van schakelkasten tot aan bedradingen: elke schroefverbinding moet correct en veilig worden uitgevoerd. Vaak wordt onderschat hoe belangrijk het juiste moment bij de montage is.
Wat gebeurt er eigenlijk wanneer schroeven niet strak genoeg of te strak worden aangehaald?
Beschadigde componenten door te strak aanhalen of losse verbindingen kunnen een hoge overgangsweerstand veroorzaken. Deze weerstand leidt tot warmte en onder bepaalde omstandigheden tot brandgevaarlijke temperaturen (*1)…
Tot de meest vastgestelde fouten van elektrische verbindingen tijdens onderzoeken naar brandoorzaken behoren de volgende:
- Klemschroeven worden niet met het vereiste moment aangehaald: de elektrische verbinding kan dan los zitten.
- Klemschroeven worden met een te hoog moment aangehaald: de kabel/het klemlichaam kan dan beschadigd zijn.
- De elektrische kabels worden niet correct in het klemlichaam gestoken, waardoor de kabelisolatie "eronder" wordt geklemd of het contactvlak is te klein.
- Voor krimp- resp. persverbindingen wordt verkeerd gereedschap gebruikt, zodat de kabel en/of het verbindingselement beschadigd worden of een te lage contactdruk hebben…
Beter voorkomen dan genezen
Als belangrijkste voorzorgsmaatregel voor brandgevaarlijke, elektrische verbindingen geldt: het deskundig en vakkundig maken van de verbinding. Vakkennis, ervaring, handigheid en zorgvuldigheid zijn daarvoor absoluut vereist. Verder kunnen foutieve elektrische verbindingen met te hoge overgangsweerstanden alleen met regelmatige en omvangrijke controles en metingen worden vastgesteld. Wat moet er echter gebeuren wanneer er tussen de testcycli een probleem ontstaat? 100% veiligheid kan zo niet worden gegarandeerd. Voorkomen is daarom beter dan op de controles te vertrouwen…
Om qua preventie het zekere voor het onzekere te nemen, moet consequent op de volgende punten worden gelet:
- Gebruik kwalitatief hoogwaardige verbindingsmaterialen,
- volg de voorschriften van de fabrikant op wat betreft de vereiste momenten bij bedrijfsmiddelen en
- gebruik professioneel gereedschap.
Maar waaraan kan men een professioneel momentgereedschap herkennen?
- De basisvoorwaarde wanneer het gaat om de juiste uitrusting voor werkzaamheden aan spanningvoerende installaties of onderdelen, is de volledige bescherming tegen elektrische schokken. Daarom moet altijd geïsoleerd, door VDE getest gereedschap worden gebruikt.
- Daarnaast is het belangrijk dat het gereedschap een goede ergonomische vorm heeft zodat ook bij langer gebruik geen vermoeidheid ontstaat en geen onnodige krachten hoeven te worden uitgeoefend.
- Om efficiënt te werken en tijd te besparen, moet een momentgereedschap ook flexibel en veelzijdig toepasbaar zijn. Verschillende toepassingen vereisen verschillende momentinstellingen en/of schroefprofielen. De perfecte oplossing daarvoor is gereedschap dat snel en eenvoudig precies op de betreffende situatie kan worden ingesteld en de relevante momenten in de elektrotechniek afdekt.
Eén set, vele mogelijkheden
Een voorbeeld hoe een professionele oplossing voor precies deze elektrotechnische uitdagingen eruit kan zien, is de momentschroevendraaierset TorqueVario®-S electric van de gereedschapsfabrikant Wiha Werkzeuge.
- Met een variabel instelbaar momentbereik van 0,8-5,0 Nm kunnen de meest uiteenlopende schroefverbindingen met wisselende momenten snel en flexibel worden vastgedraaid.
- De ergonomische momentschroevendraaierhandgreep zorgt voor comfortabel werken dat gunstig is voor de gezondheid.
- 15 verwisselbare slimBits bieden professionals alles wat voor de verschillende schroefprofielen nodig is, ongeacht wat nodig is voor de component.
- Alle componenten zijn praktisch en overzichtelijk geordend in een hoogwaardig, stevig etui.
- Dankzij de smalle slimBits zijn ook diepliggende schroefelementen goed bereikbaar.
- En door het duidelijk hoorbare en voelbare signaal weet de gebruiker dat de vereiste moment-begrenzing werd bereikt.
- De procesveilige momentmechanica zorgt ervoor dat de component met precies het door de fabrikant voorgeschreven moment werd aangehaald. Zo worden materiaalbeschadigingen en werkzaamheden achteraf voorkomen.
- Zowel de momentschroevendraaier als de slimBits worden conform de internationale norm IEC 60900 aan een 100% controle bij 10.000 V AC onderworpen en beschermen zo wanneer het nodig is tegen onder spanning staande componenten tot 1.000 V AC.
Dit duo zorgt voor veiligheid: moment en documentatie
Elektrotechnische professionals weten dat het documenteren van werkzaamheden aan elektrische installaties van cruciaal belang is, vooral om te bewijzen dat de zorgvuldigheidsverplichting werd nagekomen en als bescherming bij schadeclaims. Een volledige en traceerbare documentatie zorgt er mede voor dat de goede toestand van de installatie en de naleving van technische normen kunnen worden aangetoond.(*³)
Tip 1: Noteer het gebruik van momentgereedschap in de documentatie door te vermelden dat het voorgeschreven moment werd toegepast. Dit kan vooral belangrijk zijn bij veiligheidskritische verbindingen omdat verkeerd aangehaalde schroeven (te strak of te los) problemen kunnen veroorzaken zoals smoorschade of elektrische branden(*4) .Een dergelijke opmerking zou dus in het protocol kunnen worden genoteerd om te documenteren dat het juiste gereedschap werd gebruikt en de verbinding met het juiste moment werd aangehaald.
Tip 2: Gebruik innovatieve, digitale projectdocumentatietools. Daardoor wordt het documenteren niet alleen gemakkelijk, maar ook efficiënter en slimmer dan de „klassieke manier“. De gratis Wiha ProDo easy app is een speciaal voor de elektrotechniek ontwikkelde oplossing voor het vereenvoudigen van alledaagse documentatietaken voor professionals - bekijk het hier…
Voorkomen van brandoorzaken is de moeite waard
De vraag of de aanschaf van professionele momentoplossingen de moeite waard is, kan dus snel worden beantwoord: een kleine smoorschade is vergeleken met de ook mogelijke woning- of uitgebreide installatiebranden nog het minste kwaad. En wanneer een installatie deskundig en met het juiste moment wordt geïnstalleerd, voorkomt dit vragen zoals of de bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering voldoende is voor de ontstane materiële schade of de bedrijfsstilstandskosten
Conclusie: voorkomen is beter dan genezen
Zowel bij dagelijkse werkzaamheden als bij speciale projecten zijn momentgereedschappen in de elektrotechniek al lang onmisbaar geworden. Ze garanderen dat elke schroefverbinding past en voorkomen gevaarlijke situaties voordat deze ontstaan. Bij de keuze van een gereedschap, moet men factoren zoals kwaliteit, betrouwbaarheid, veiligheid en flexibiliteit overwegen. Want uiteindelijk worden professionele resultaten alleen verkregen met de juiste "instelling": voor de uitrusting, het vereiste moment of de vereiste eigen werkkwaliteit.
Meer informatie over het product
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bronnen:
(*1) uit: "die vorschriftsmäßige Elektroinstallation", 19e, opnieuw bewerkte editie, Hösl, Ayx, Busch
(*²): Op de hier vermelde plaatsen willen we de Dipl.-Ing. (FH) Volker Pankrath van het Institut für Schadenverhütung und Schadenforschung der öffentlichen Versicherer e.V. bedanken voor zijn vakartikelen. Het volledige artikel „Eine „heimtückische“ Brandgefahr: Die fehlerhafte elektrische Verbindung“ verscheen o.a. in schadenprisma.de / 3/2015. https://www.schadenprisma.de/pdf/sp_2015_3_1.pdf
(*³): Lees het artikel „Rechtssichere Dokumentation elektrischer Anlagen - Elektropraktiker“
(*4): Voorbeeld: Brand durch fehlerhafte elektrische Kontakte - Elektropraktiker).